وبلاگ پزشکی

 

ویتامین C یک ماده مغذی ضروری است که نقش های مختلفی در بدن انسان ایفا می کند. ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است و می تواند ترکیبات ناپایدار موجود در بدن به نام رادیکال های آزاد را خنثی کرده و به پیشگیری یا معکوس کردن آسیب سلولی ناشی از این ترکیبات کمک کند.

همچنین، ویتامین C در برخی فرآیندهای بیوشیمیایی که بسیاری از آنها با سیستم ایمنی بدن مرتبط هستند، نقش دارد.

تامین نیاز روزانه به ویتامین C از طریق رژیم غذایی تا زمانی که انواع مختلف میوه ها و سبزیجات را مصرف می کنید، نسبتا آسان است.

چگونه بر سیستم ایمنی بدن انسان تاثیر می گذارد

ویتامین C به روش های مختلفی بر سلامت سیستم ایمنی انسان تاثیرگذار است. فعالیت آنتی اکسیدانی آن می تواند التهاب را کاهش دهد که ممکن است عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود ببخشد.

همچنین، ویتامین C با تقویت تولید کلاژن به حفظ سلامت پوست کمک می کند، بر همین اساس، پوست به عنوان مانعی کاربردی در برابر ورود ترکیبات مضر به بدن عمل می کند. ویتامین C می تواند به روند بهبودی زخم ها نیز کمک کند.

این ویتامین فعالیت فاگوسیت ها، سلول های ایمنی که می توانند باکتری و دیگر ذرات مضر را ببلعند، را تقویت می کند.

افزون بر این، ویتامین C رشد و گسترش لنفوسیت ها، نوعی سلول ایمنی که گردش پادتن ها، پروتئین هایی که می توانند به مواد خارجی یا مضر در خون حمله کنند، را افزایش می دهد.

در مطالعاتی که برای بررسی اثربخشی ویتامین C در برابر ویروس هایی که موجب سرماخوردگی می شوند، انجام شده اند، این ماده مغذی تاثیر چندانی در کاهش احتمال ابتلا به این بیماری نداشته اما ممکن است به تسریع روند بهبودی و کاهش شدت علائم آن کمک کند.

همچنین، برخی شواهد از پژوهش هایی با حضور سوژه های حیوانی و مطالعات موردی در انسان ها نشان داده اند که دوز بالا یا تزریق درون وریدی ویتامین C می تواند التهاب ریه را در برخی بیماری های شدید تنفسی ناشی از H1N1 یا ویروس های دیگر کاهش دهد.

با این وجود، این دوزها بسیار بالاتر از مقدار مصرف توصیه شده روزانه بوده و پژوهش های بیشتری برای بررسی این که استفاده از دوزهای بالای ویتامین C برای کاهش التهاب ریه مفید است، باید انجام شوند. افراد نباید بدون نظارت پزشک دوزهای بالای مکمل های ویتامین C، حتی به صورت خوراکی را مصرف کنند زیرا می تواند موجب بروز عوارض جانی مانند اسهال شود.

ویتامین C و کووید-۱۹

در یک مقاله که در نشریه the Chinese Journal of Infection Diseases منتشر شد، انجمن پزشکی شانگهای استفاده از دوز بالای ویتامین C به عنوان یک روش درمان برای بیماران مبتلا به کووید-۱۹ بستری در بیمارستان را تایید کرد.

توصیه شده است که برای بهبود عملکرد ریه، دوزهای بیشتر از ارزش روزانه از طریق تزریق وریدی دریافت شود که ممکن است به عدم نیاز بیماران به استفاده از دستگاه های تنفس مصنوعی یا نجات جان آنها کمک کند.

افزون بر این، یک بررسی در سال ۲۰۱۹ نشان داد که درمان با دوز بالای ویتامین C هم به صورت خوراکی و هم تزریق وریدی ممکن است به افراد بستری در بخش مراقبت های ویژه با کاهش مدت زمان حضور در این بخش به میزان ۸ درصد و کوتاه کردن مدت استفاده از دستگاه های تنفس مصنوعی به میزان ۱۸٫۲ درصد کمک کند.

اما باید توجه داشت که در حال حاضر، ویتامین C یک بخش استاندارد از برنامه درمان برای بیماران مبتلا به کویید-۱۹ نیست زیرا شواهد کافی در این زمینه وجود ندارند.

اگرچه دریافت دوز بالای ویتامین C از طریق تزریق وریدی برای بررسی این که آیا تاثیری در بهبود عملکرد ریه بیماران مبتلا به کووید-۱۹ دارد مورد آزمایش قرار گرفته اما شواهدی مبنی بر این که مصرف دوزهای بالای مکمل های خوراکی ویتامین C می تواند به بهبود این بیماری کمک کند، وجود ندارد. در حقیقت، مصرف بیش از حد مکمل های خوراکی می تواند موجب عوارضی مانند اسهال نیز شود.

آیا به مصرف مکمل نیاز دارید؟

در حال حاضر، هیچ مدرکی مبنی بر این که استفاده از مکمل های ویتامین C خوراکی به پیشگیری از بیماری کووید-۱۹ کمک می کند، وجود ندارد.

ویتامین C ممکن است مدت و شدت سرماخوردگی های ناشی از ویروس های دیگر را کاهش دهد، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که اثری مشابه بر کروناویروس که موجب بیماری کووید-۱۹ می شود، داشته باشد.

افزون بر این، ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است و مقدار اضافه آن در بدن ذخیره نشده و از طریق ادرار دفع می شود. مصرف ویتامین C بیشتر به این معنی نیست که بدن شما مقدار بیشتری از آن را جذب می کند.

افزون بر این، اگرچه دوز بالای ویتامین C به نظر می رسد برای درمان بیماری کووید-۱۹ نتایجی امیدوارکننده ارائه کرده است اما این دوزها فوق العاده زیاد بوده و از طریق تزریق وریدی و نه خوراکی وارد بدن بیمار شده اند. همچنین، این گزینه تنها در موارد بسیار جدی برای افراد بستری در بیمارستان استفاده شده است.

بهترین اقدام شما می تواند دنبال کردن یک رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات مختلف برای دریافت ویتامین C و مواد مغذی و آنتی اکسیدان های مورد نیاز دیگر بدن به صورت طبیعی باشد.

اما اگر قصد خرید مکمل ویتامین C را دارید، انتخاب نمونه های با کیفیت بالا و مصرف دوز درست اهمیت دارد.

حداکثر دوز مصرفی روزانه برای ویتامین C بدون تجربه آثار منفی برابر با ۲,۰۰۰ میلی گرم است. بیشتر مکمل های ویتامین C دوز روزانه بین ۲۵۰ تا ۱,۰۰۰ میلی گرم را ارائه می کنند، از این رو، اگر مراقب نباشید عبور از مرز حداکثری توصیه شده برای مصرف این ویتامین می تواند آسان باشد.

ویتامین C ممکن است با روش های درمانی مانند شیمی درمانی و پرتو درمانی یا داروهای کاهنده کلسترول نیز تداخل داشته باشد.

پیش از آغاز مصرف مکمل ویتامین C ابتدا با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید.

 

 

به طور کلی باید به این نکته اشاره داشت که تمام مواد غذایی که دارای رنگی مشابه هستند، الزاما نباید از خواص مشابهی نیز برخوردار باشند. از نظر تغذیه ای، برابری شیر گاو با پیاز، ماهی تن با گوجه فرنگی یا مغزهای خوراکی با پاستای گندم کامل دشوار است.

با این وجود، ارتباطی بین رنگ میوه ها و سبزیجات و ارزش غذایی آنها وجود دارد و رنگ این مواد غذایی می تواند اطلاعاتی را درباره خواص آنها ارائه کند.

مواد شیمیایی گیاهی – رنگدانه های گیاهی

تمام مواد غذایی حاوی درشت مغذی ها (کربوهیدرات ها، چربی ها، و پروتئین ها) و ریزمغذی ها هستند. احتمالا با ریزمغذی ها تحت نام ویتامین ها و مواد معدنی آشنا هستید. افزون بر این، مواد غذایی گیاهی حاوی برخی مولفه های غیرمغذی یعنی مواد شیمیایی گیاهی نیز هستند.

مواد شیمیایی گیاهی ترکیباتی مفید برای خود گیاهان هستند اما مشخص شده است می توانند برای سلامت انسان نیز مفید باشند. بیشتر آنها نقش آنتی اکسیدانی قدرتمند را ایفا کرده و محافظت در برابر بیماری هایی مانند سرطان، و بیماری های انحطاطی و قلبی‌عروقی را ارائه می کنند.

رنگ مواد غذایی به ما چه می گوید

به طور کلی، ما می توانیم مواد شیمیایی گیاهی که در شکل گیری رنگ مواد غذایی نقش دارند را به سه گروه بزرگ شامل کاروتنوئیدها، کلروفیل و آنتوسیانین ها تقسیم کنیم.

کاروتن ها

رنگدانه های کاروتنوئیدی برای ما اهیمت دارند اما نمی توانیم آنها را در بدن خود سنتز کنیم، از این رو، به دریافت آنها از مواد غذایی وابسته هستیم. این مواد در میوه ها و سبزیجات نارنجی، زرد، و قرمز رنگ وجود دارند.

شواهد علمی نشان می دهند که مصرف کاروتنوئید با خطر کمتر ابتلا به مشکلات قلبی‌عروقی مرتبط است. همچنین، آنها آنتی اکسیدان هایی قدرتمند هستند و از سلامت پوست و چشم ها محافظت می کنند.

از جمله مواد غذایی سرشار از کاروتنوئیدها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مواد غذایی قرمز رنگ: گوجه فرنگی، گیلاس، آلبالو، تمشک، هندوانه، و فلفل های قرمز

مواد غذایی نارنجی رنگ: هویج، پاپایا، زردآلو، هلو، کدو تنبل، و سیب زمینی شیرین

مواد غذایی زرد رنگ: طالبی، ملون، انبه، و ذرت

کلروفیل

مواد غذایی سرشار از کلروفیل به واسطه رنگ سبز خود به آسانی قابل تشخیص هستند. آنها اساسا به اکسیژن رسانی بهتر به بدن، از بین بردن فلزات سنگین، و بهبود وضعیت جمعیت باکتری های مفید روده کمک می کنند.

افزون بر این، برخی پژوهش ها نشان داده اند که:

کلروفیل ممکن است خواص آنتی اکسیدانی داشته و به پیشگیری از آسیب سلولی ناشی از فعالیت رادیکال های آزاد کمک کند.

کلروفیل در بسیاری از سبزیجات سبز مانند برگ چغندر، اسفناج، بروکلی، مارچوبه، کلم و کنگر فرنگی و همچنین میوه کیوی وجود دارد. این سبزیجات معمولا سرشار از ویتامین K، اسید فولیک و منیزیم هستند.

همچنین، بیشتر آنها حاوی کاروتن ها نیز هستند. این تنها رنگدانه زردی است که در پس کلروفیل سبز رنگ قدرتمند پنهان شده است.

آنتوسیانین ها

آنتوسیانین ها به واسطه رنگ بنفش و آبی که در میوه ها و سبزیجات ایجاد می کنند به آسانی قابل تشخیص هستند. از جمله مواد غذایی سرشار از این ترکیبات می توان به بلوبری، شاه توت، انگورها، و کلم قرمز (بنفش) اشاره کرد. البته برخی میوه های قرمز مانند توت فرنگی نیز سرشار از آنتوسیانین ها هستند.

آثار آنتی اکسیدانی آنتوسیانین ها با خطر کمتر تجربه سکته قلبی در زنان جوان و میانسال مرتبط است. مطالعات اپیدمیولوژیک نیز مصرف منظم برخی آنتوسیانین ها را با موارد زیر پیوند داده اند:

– خطر کمتر ابتلا به بیماری قلبی‌عروقی

– خطر کمتر ابتلا به دیابت نوع ۲

– ارائه اثر محافظتی از نورون ها

– حفظ موثر وزن بدن

– نرخ کمتر مرگ و میر

رنگ مواد غذایی – در مورد سبزیجات سفید رنگ شرایط چگونه است؟

سبزیجات سفید رنگ اغلب کمتر مورد توجه قرار می گیرند، با این وجود، آنها نیز حاوی بسیاری مواد مغذی خاص هستند.

تره فرنگی، ترب ها، پیاز و سیر سرشار از ایندول ها هستند. همچنین، پیاز و سیر سرشار از کوئرستین و آلیسین هستند که این مواد به بهبود سلامت قلبی‌عروقی کمک می کنند.

رنگ مواد غذایی و رژیم غذایی

زمانی که موضوع دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل مطرح می شود، تنها نباید بر رنگ مواد غذایی تکیه کرد، بلکه باید بر ارزش غذایی هر میوه، سبزی و غله متمرکز شوید. در حقیقت، مواد مغذی گیاهی بسیاری در سبزیجات و میوه ها وجود دارند که تنها بر اساس رنگ قابل تشخیص نیستند.

همچنین، ما نمی توانیم بگوییم که میوه های نارنجی بهتر از میوه های بنفش هستند یا برای پیشگیری از بیماری قلبی‌عروقی تنها باید به مصرف مواد غذایی قرمز رنگ متکی باشیم. با دنبال کردن یک رژیم غذایی حاوی مواد غذایی با رنگ های مختلف می توان از دریافت مواد مغذی مختلف به میزان کافی اطمینان حاصل کرد.